کود کشاورزی
سم و آفت کش کشاورزی
ادوات کشاورزی
بذر کشاورزی
سموم کنه کش، ابزاری اساسی و یکی از موثرترین راههای مقابله با کنه ها در محیط‌های کشاورزی، باغداری، و بهداشت عمومی است. این آفت کش کشاورزی، با توانایی خود در کشتار و کنترل جمعیت کنه‌های آفت گیاهی، ابزار بسیار مؤثری در حفظ سلامت محصولات کشاورزی و افزایش بهره‌وری در زراعت و باغبانی ارائه می‌دهند.
در این مقاله، به بررسی انواع سم کنه کش، مکانیسم عمل آنها، روش‌های استفاده از آنها در کنترل کنه‌های آفت گیاهی و تأثیرات محتمل بر محیط زیست و سلامتی انسان خواهیم پرداخت.
کنه ها و آسیب به گیاهان
زیررده کنه ها (Acari) متشکل از کنه های گیاهی (Mites) و کنه های دامی (Ticks) می باشد. کنه ها به عنوان یکی از بزرگ ترین و متوع ترین گروه از رده ی عنکبوت مانند ها (Arachnida) در سراسر جهان پراکنده اند. این موجودات از اندازه های بسیار کوچک چند دهم میلی متری تا چندین سانتی متری دیده می شوند. کنه ها را می توان به واسطه ی ویژگی هایی از جمله نداشتن شاخک، آرواره ی بالا و آرواره ی پایین و وجود 4 جفت پا از حشرات جدا کرد.
کنه ها به عنوان آفات درختان میوه و بعضی از گیاهان زراعی دارای اهمیت اقتصادی ویژه ای هستند. بنابراین کنترل آن ها به وسیله ترکیبات کنه کش الزامی است.
کنه ها به روش های مختلفی به گیاهان آسب می زنند.
در ادامه هرکدام از این روش ها به طور کامل توضیح داده شده است:
1. آسیب براثر تغذیه از بافت گیاهی
کنه ها آفت های سوراخ کننده و مکنده هستند، به این معنی که دارای قطعات دهانی تخصصی برای سوراخ کردن بافت های گیاه و تغذیه از شیره یا محتویات سلولی استفاده هستند. این فعالیت تغذیه ای گیاه را ضعیف می کند و می تواند منجر به علائمی مانند زردی، پژمردگی و توقف رشد شود.
2. آسیب به برگ
به عنوان مثال کنه های عنکبوتی به دلیل توانایی خود در چرخاندن تارهای ظریف در سطح زیرین برگ ها شناخته شده اند. از آنجایی که آنها از شیره گیاه تغذیه می کنند، می توانند باعث ایجاد خسارت شوند که به صورت نقاط ریز زرد یا سفید در سطح بالایی برگ ظاهر می شود. آلودگی های شدید می تواند منجر به تغییر رنگ برگ، برنزه شدن و در نهایت برگ زدایی شود.
3. تغییر شکل گیاه
برخی کنه ها مانند کنه های گالزا باعث ایجاد گال یا رشد غیر طبیعی در بافت های گیاهی می شوند. این گال ها می توانند رشد و نمو طبیعی گیاه را مختل کنند و بر سلامت کلی و بهره وری آن تأثیر بگذارند.
4. انتقال بیماری
کنه های خاصی می توانند به عنوان ناقل بیماری های گیاهی عمل کنند. به عنوان مثال، برخی از گونه‌های کنه‌های اریوفید ویروس‌هایی را منتقل می‌کنند که می‌توانند باعث بیماری‌هایی مانند بیماری رزت در گل رز یا ویروس پژمردگی لکه‌دار گوجه‌فرنگی در گوجه‌فرنگی و سایر محصولات شوند. این بیماری ها می توانند اثرات مخربی بر سلامت و عملکرد گیاه داشته باشند.
5. بیماری های ثانویه
تغذیه کنه ها می تواند زخم هایی را روی بافت های گیاه ایجاد کند و آنها را مستعد ابتلا به بیماری های ثانویه توسط باکتری ها، قارچ ها یا سایر عوامل بیماری زا کند. این امر می تواند گیاه را بیشتر ضعیف کند و آسیب های ناشی از آلودگی کنه ها را تشدید کند.
6. کاهش فتوسنتز
آلودگی شدید کنه ها به دلیل آسیب به کلروپلاست ها و تداخل در عملکرد برگ می تواند منجر به کاهش فتوسنتز شود. این می تواند منجر به کاهش بنیه گیاه، کاهش عملکرد و کاهش کلی سلامت گیاه شود.
به طور کلی، آسیب کنه به گیاهان بسته به گونه کنه، گیاه میزبان و شدت آلودگی می تواند متفاوت باشد. در مواجهه با کنه ها تشخیص زودهنگام و استراتژی های مدیریتی مناسب برای جلوگیری از آسیب قابل توجه و به حداقل رساندن تأثیر کنه ها بر سلامت و بهره وری گیاه ضروری است.
کنه کش ها
کنه کش نوعی آفت کش است که به طور خاص برای هدف قرار دادن و کنترل کنه ها طراحی شده است. کنه کش ها به اشکال مختلف از جمله محلول، پودر و گرانول وجود دارند و حاوی مواد فعالی هستند که برای کنه ها سمی هستند. این مواد فعال ممکن است به کلاس های شیمیایی مختلفی مانند ارگانوفسفره ها، کاربامات ها، پیرتروئیدها و ترکیبات طبیعی مانند روغن چریش یا گوگرد تعلق داشته باشند.
این ترکیبات قابل استفاده برای محصولات زراعی، گیاهان زینتی، دام و طیور برای کنترل کنه هایی که از شیره گیاهان، خون یا پوست تغذیه می کنند و باعث آسیب، انتقال بیماری یا کاهش عملکرد و بهره وری می شوند، هستند.
برای خرید بهترین کنه کش ها می توانید از وب سایت داروخانه گیاه پزشکی تاماریکس اقدام نمایید.
انواع کنه کش ها
برخی از انواع کنه کش های مصرفی عبارت اند از:
1. کنه کش‌های کلره
کنه کش های کلره نوعی آفت کش هستند که حاوی ترکیبات مبتنی بر کلر به عنوان مواد فعال هستند. کنه کش های کلره با اختلال در فرآیندهای فیزیولوژیکی حیاتی در کنه ها عمل می کنند که منجر به فلج شدن و در نهایت مرگ آنها می شود.
یکی از کنه کش های متداول کلره دیکوفول است که از DDT (دی کلرودی فنیل تری کلرواتان) مشتق شده است. دیکوفول به عنوان یک سم تماسی عمل می کند و بر سیستم عصبی کنه ها تأثیر می گذارد و در توانایی آنها در تنظیم تعادل تبخیر آب اختلال ایجاد می کند و در نهایت منجر به از بین رفتن آنها می شود.
کنه کش کلره مانند دیکوفول به طور گسترده در کشاورزی برای کنترل کنه ها در محصولات مختلف از جمله پنبه، مرکبات، سبزیجات و گیاهان زینتی استفاده شده است. با این حال، به دلیل نگرانی در مورد ماندگاری آنها در محیط زیست و خطرات بالقوه سلامتی، استفاده از کنه کش های خاص کلره در برخی مناطق محدود یا ممنوع شده است.
2. ترکیبات آلی گوگرد
کنه کش های گوگرد آلی یکی از بهترین سموم کشاورزی هستند که از ترکیبات گوگردی به دست می آیند که به طور طبیعی در مواد معدنی و مواد آلی(organic matter: matter composed of organic compounds) مختلف یافت می شوند.
کنه کش های گوگرد آلی با اختلال در تنفس سلولی و متابولیسم کنه ها عمل می کنند و در نهایت منجر به مرگ آنها می شوند. ترکیبات گوگردی به عنوان سم تماسی عمل می کنند، به پوسته خارجی (کوتیکول) کنه ها نفوذ می کنند و در توانایی تنفس و تنظیم تعادل آب اختلال ایجاد می کنند. این امر فرآیندهای فیزیولوژیکی کنه ها را مختل می کند و باعث خفگی یا کم آبی آنها می شود.
یکی از کنه کش های گوگرد آلی که معمولا استفاده می شود پروپارژیت است. پروپارژیت با مهار تنفس میتوکندریایی در کنه ها عمل می کند که منجر به فلج شدن و در نهایت مرگ آنها می شود. پروپارژیت بر روی طیف وسیعی از گونه‌های کنه‌ها از جمله کنه‌های تارتن، کنه‌های زنگ و کنه قرمز مؤثر است.
کنه کش های گوگرد آلی به دلیل اثربخشی آنها در برابر طیف گسترده ای از گونه های کنه و همچنین سمیت نسبتا کم آنها برای انسان، حیوانات و حشرات مفید در صورت استفاده بر اساس دستورالعمل های برچسب ارزشمند هستند. با این حال، استفاده بیش از حد یا نادرست از کنه کش های گوگرد می‌تواند منجر به سمیت گیاهی (آسیب گیاهی) و آلودگی محیطی شود، بنابراین رعایت میزان مصرف توصیه شده و اقدامات احتیاطی ضروری است.
3. ترکیبات آلی قلع
کنه کش های آلی قلع نوعی آفت کش هستند که از ترکیبات آلی حاوی اتم های قلع به دست می آیند. توجه به این نکته مهم است که استفاده از ترکیبات آلی قلع در کشاورزی در بسیاری از کشورها به دلیل نگرانی های زیست محیطی و بهداشتی محدود یا ممنوع شده است.
یکی از نمونه های کنه کش آلی قلع فنتین هیدروکسید است. فنتین هیدروکسید یک قارچ کش و کنه کش است و برای کنترل طیف گسترده ای از بیماری های قارچی و آفات کنه در محصولاتی مانند میوه ها، سبزیجات و گیاهان زینتی استفاده می شود. فنتین هیدروکسید با تداخل در متابولیسم و فرآیندهای سلولی کنه ها عمل می کند و در نهایت منجر به مرگ آنها می شود.
در حالی که ترکیبات آلی قلع مانند فنتین هیدروکسید در کنترل کنه ها و سایر آفات موثر بوده است، استفاده از آنها در سال های اخیر به دلیل نگرانی در مورد ماندگاری آنها در محیط، سمیت برای ارگانیسم های غیرهدف و خطرات بالقوه سلامتی برای انسان کاهش یافته است. در بسیاری از کشورها، استفاده از آفت‌کش‌های ارگانوتین حذف یا محدود شده است و روش‌های کنترل جایگزین برای به حداقل رساندن اثرات زیست‌محیطی و سلامتی ترویج می‌شوند.
4. ترکیبات تیازولیدین
کنه کش های تیازولیدین دسته ای از آفت کش ها هستند که حاوی ترکیبات تیازولیدین به عنوان مواد فعال هستند. کنه کش های تیازولیدین با تداخل در سیستم عصبی و سایر فرآیندهای فیزیولوژیکی کنه ها عمل می کنند و در نهایت منجر به فلج و مرگ آنها می شود.
یکی از نمونه های کنه کش تیازولیدین، هگزی تیازوکس است. این آفت کش، یک کنه کش انتخابی است و معمولاً برای کنترل کنه ها در طیف وسیعی از محصولات زراعی از جمله میوه ها، سبزیجات، گیاهان زینتی و محصولات زراعی استفاده می شود. هگزی تیازوکس به عنوان یک تنظیم کننده رشد عمل می کند، روند پوست اندازی کنه ها را مختل می کند و از رسیدن آنها به بلوغ جلوگیری می کند و در نهایت منجر به سرکوب جمعیت می شود.
نمونه دیگری از کنه کش تیازولیدین، تولفن پیراد است که یک کنه کش با طیف وسیع است و برای کنترل کنه ها و سایر آفات در محصولات مختلف از جمله میوه ها، سبزیجات و گیاهان زینتی استفاده می شود. تولفن پیراد به عنوان یک مهارکننده انتقال الکترون میتوکندری عمل می کند و تولید انرژی را در کنه ها مختل می کند و منجر به فلج و مرگ آنها می شود.
کنه کش های تیازولیدین مانند hexythiazox و tolfenpyrad در کنترل آلودگی کنه ها موثر بوده و در عین حال اثرات زیست محیطی و سمیت غیر هدف را به حداقل می رساند. آنها برای حشرات مفید، پستانداران و محیط زیست نسبتاً ایمن در نظر گرفته می شوند که طبق دستورالعمل های برچسب استفاده شوند.
5. ترکیبات تترونیک اسید
کنه کش های اسید تترونیک دسته ای از آفت کش ها هستند که مشتقات اسید تترونیک را به عنوان مواد فعال خود در خود دارند. کنه کش اسید تترونیک با تداخل در سیستم عصبی و سایر فرآیندهای فیزیولوژیکی کنه ها عمل می کنند و در نهایت منجر به فلج و مرگ آنها می شود.
اسپیرودیکلوفن یک کنه کش انتخابی است که به کلاس شیمیایی مشتقات اسید تترونیک تعلق دارد. برای کنترل هجوم کنه ها در محیط های مختلف کشاورزی و باغداری استفاده می شود. اسپیرودیکلوفن با اختلال در متابولیسم لیپیدها و رشد کنه ها عمل می کند و در نهایت منجر به فلج و مرگ آنها می شود.
یکی از مزایای کلیدی اسپیرودیکلوفن فعالیت انتخابی آن در برابر کنه ها است، به این معنی که کنه ها را هدف قرار می دهد در حالی که کمترین تأثیر را بر حشرات مفید و سایر ارگانیسم های غیر هدف دارد. این امر آن را به ویژه برای برنامه های مدیریت یکپارچه آفات (IPM) ارزشمند می کند، جایی که حفظ حشرات مفید برای حفظ تعادل اکوسیستم مهم است.
اسپیرودیکلوفن در برابر طیف وسیعی از گونه‌های کنه‌ها از جمله کنه‌های عنکبوتی، کنه‌های زنگ و کنه‌های قرمز موثر است و آن را به گزینه‌ای همه‌کاره برای کنترل کنه در محصولاتی مانند مرکبات، انگور، توت‌فرنگی و خشکبار تبدیل می‌کند.
مزایا و معایب استفاده از کنه کش ها
استفاده از کنه کش ها مانند هر آفت کشی، هم مزایا و هم معایبی دارد.
مزایا استفاده از کنه کش
- کنترل مؤثر کنه ها
کنه کش ها به طور خاص برای هدف قرار دادن و کنترل کنه ها فرموله شده اند و کنترل موثری از هجوم هایی که می توانند به محصولات زراعی، گیاهان زینتی و دام آسیب بزنند، ارائه می دهند.
- کاهش خسارت در محصولات
با کنترل جمعیت کنه‌ها، کنه کش ها به حداقل رساندن آسیب وارد شده به محصول، ناشی از تغذیه کنه‌ها کمک می‌کنند که می‌تواند منجر به کاهش عملکرد و کیفیت شود.
- افزایش عملکرد محصول
محافظت از محصولات در برابر آسیب کنه می تواند منجر به افزایش عملکرد و بهره وری شود و از بازده سرمایه گذاری بالاتر برای کشاورزان و کشاورزان اطمینان حاصل کند.
- سهولت کاربرد
کنه کش ها در فرمولاسیون های مختلفی از جمله محلول، پودر و گرانول ها موجود هستند که استفاده از آنها را با استفاده از تجهیزات سمپاشی معمولی آسان می کند.
- نتیجه دهی سریع
کنه کش ها اغلب باعث نابودی سریع جمعیت کنه ها می شوند و تسکین سریع آلودگی ها و جلوگیری از آسیب بیشتر به محصولات را ارائه می دهند.
- ادغام با IPM
کنه کش ها را می توان در یک برنامه مدیریت یکپارچه آفات (IPM) ادغام کرد، جایی که از آنها همراه با سایر روش های کنترل آفات برای به حداقل رساندن اتکا به آفت کش های شیمیایی و ترویج شیوه های مدیریت آفات پایدار استفاده می شود.
معایب استفاده از کنه کش
- تأثیر زیست محیطی
کنه کش ها می توانند اثرات منفی بر موجودات غیرهدف از جمله حشرات مفید، پرندگان و آبزیان و همچنین کیفیت خاک و آب داشته باشند.
- مقاومت به آفت کش ها
استفاده طولانی مدت از کنه کش ها می تواند منجر به ایجاد مقاومت در جمعیت کنه ها شود و در طول زمان اثر این مواد شیمیایی را کاهش دهد.
- اثرات باقی مانده
برخی از کنه کش ها می توانند در محیط باقی بمانند و خطراتی را برای سلامت انسان و حیات وحش از طریق قرار گرفتن در معرض غذا، آب و هوا ایجاد کنند.
- هزینه
کنه کش ها می توانند گران باشند، به ویژه هنگامی که در عملیات کشاورزی در مقیاس بزرگ استفاده می شوند و بر هزینه های تولید برای کشاورزان و کشاورزان می افزایند.
- محدودیت های نظارتی
بسیاری از کنه کش ها تابع محدودیت ها و دستورالعمل های نظارتی هستند، از جمله میزان کاربرد، فواصل قبل از برداشت و اقدامات احتیاطی که باید برای مطابقت با مقررات محلی رعایت شود.
سخن آخر
به عنوان یکی از موثرترین ابزارهای مبارزه با آفات، کنه کش‌ها نقش بسیار مهمی در حفظ سلامتی و عملکرد محصولات کشاورزی و باغبانی دارند. از طرف دیگر، استفاده نادرست یا بی‌رویه از این ترکیبات می‌تواند منجر به آثار زیان‌باری برای محیط زیست، حیات‌وحش و سلامت انسان شود.
بنابراین، در نگاه به آینده، لازم است که استفاده از کنه کش‌ها به‌طور مدیرانه و هوشمندانه صورت گیرد، به منظور حفظ تعادل اکوسیستم‌های طبیعی و حفظ سلامتی عمومی. با توجه به روند پیشرفت تکنولوژی و تحقیقات در زمینه مبارزه با آفات، امیدواریم که در آینده روش‌هایی نوین و پایدارتر برای کنترل کنه‌ها توسعه یافته و به کارگرفته شوند، که بتوانند علاوه بر کاهش آسیب به محیط زیست، به بهبود عملکرد کشاورزی و بهره‌وری بیشتر از منابع طبیعی کمک کنند.
شما می توانید جهت خرید سم کنه کش قوی متناسب با شرایط محیطی کشاورزی خود با کارشناسان تاماریکس در ارتباط باشید.
نظرات کاربران